Reis om de wereld in 80 tweets (tweet 51)

Tweet 51: Boedapest – Slovensky Raj

Ik kwam hier voor het eerst in het najaar van 1993. Tsjechoslowakije had een paar maanden eerder opgehouden te bestaan en ging verder als Tsjechië en Slowakije. Ik was bezig met het voorbereiden van enkele reizen in beide nieuwe Oost-Europese landen. Na een paar weken Reuzengebergte was ik aangeland bij de Hoge Tatra. Iemand in Poprad, de grootste stad aan de voet van het kleinste hooggebergte van Europa raadde mij aan me niet tot deze bergen te beperken. Zo belandde ik in het Slowaaks Paradijs, hier Slovensky Raj genoemd. Een bosgebied met enkele rivieren die diepe, steile dalen hebben uitgesleten. Met als belangrijkste rivier de Hornad. Om het wandelen langs de rivier overal goed mogelijk te maken heeft men hier iets heel bijzonders bedacht. Op plekken waar de oever loodrecht is, waren op ongeveer tien meter boven de rivier, metalen roosters aangebracht. Stappend van rooster op rooster, je ondertussen vasthoudend aan een metalen ketting overbrugde je dan stukken loodrechte rots. Voor mij als hoogtevrezende was het eerst wel even wennen. Maar uiteindelijk lukte het ook mij om zonder angst menig roostertraject af te leggen. Daarnaast liepen veel kleine zijdalen dood tegen steile wanden. Om toch door te kunnen wandelen waren hier zogenaamde boomstamtrappen aangelegd. In verschillende etappes werden tientallen meters hoogteverschil afgelegd.

Een jaar na deze ontdekking liep ik hier voor het eerst met een groep doorheen. Ik was er vooral trots op dat het mij lukte om iedereen over de roosters heen te loodsen. Ook degenen die nog iets meer vrees voor hoogtes hadden dan ik. Toch zijn er tijdens ons verblijf in het Slowaaks Paradijs twee wandelaars gewond geraakt. Eentje brak de eerste ochtend haar enkel. Zij verstapte zich toen zij de badkamer van haar hotelkamer verliet. Ze heeft de roosters nooit gezien. De andere brak aan het eind van de laatste wandeling haar duim. We hadden alle roosters en trappen al achter de rug en liepen op een vlak en breed pad op ongeveer twintig meter boven de rivier. Al pratend werd de prachtige dag geëvolueerd. Een van de dames lette daarbij niet zo goed op en stapte met haar rechtervoet naast het pad. Ze begon naar beneden te glijden. Ik liep gelukkig vlak achter haar en kon net op tijd haar hand grijpen. Ze gleed niet verder en ik slaagde erin haar omhoog te trekken. Op het eerste gezicht was de enige schade een pijnlijke, waarschijnlijk gekneusde duim. Omdat een paar dagen later de pijn niet minder was geworden, werd een bezoek gebracht aan het ziekenhuis. We waren toen al in het hart van de Hoge Tatra beland en gingen in het Poolse Zakopane naar het plaatselijke hospitaal. Daar werd inderdaad een fractuur geconstateerd. Met haar duim in het gips sloot zij zich enkele uren later weer bij de groep aan. Ze heeft zelfs nog enkele wandelingen gemaakt. Daarmee was haar verhaal nog niet klaar. Terug in Nederland was de pijn nog niet minder geworden. In het ziekenhuis van Leeuwarden werd het gips verwijderd en vervangen door een beter werkend drukverband. De arts ter plekke woog het gips en schrok toen dit meer dan een kilo bleek te zijn. Bijgekomen vroeg hij de wandelaar of het gips een plaatsje mocht krijgen in zijn privé-verzameling met exotisch gips.

Reis om de wereld in 80 tweets (tweet 49)

Tweet 49: Bratislava – Hurbanovo

In eerste instantie wilde @elseboutkan langs Bratislava. Maar omdat we toch in de buurt waren, zijn we ook naar haar dierbare Hurbanovo gereisd. Hieronder haar herinneringen.

“Ik verbleef in Slowakije van de zomer tot vlak voor kerstmis 1998. In die maanden heb ik prachtig de omslag van de jaargetijden meegemaakt. Toen ik arriveerde was de hete zomer nog volop in gang. Via een prachtige gekleurde herfst kwam ik op de kerstmarkt op een plein in Bratislava. Sfeervol, gemoedelijk, intiem en heel, heel erg koud!

In die periode werkte in een dorpje op de grens van Slowakije en Hongarije: Hurbanovo. Daar staat een brouwerij (Zlaty Bazant = Gouden Fazant), destijds nog maar net door bierbrouwer Heineken, mijn toenmalige werkgever, overgenomen. Ik woonde in een klein appartementje dat ik deelde met een medewerkster van de brouwerij. Het was zo’n typische communistisch flatgebouw. Eigenlijk zag het hele dorp er zo uit. Er was ook een woonwagenkamp, waarvan ik nu denk dat er Roma woonden. In het grensgebied aldaar woonde de Hongaarse minderheid van Slowakije. Dit leverde aan de ene kant een mini ‘balkan’ situatie op met alle bijbehorende issues. Aan de andere kant zorgde dit voor heel veel vriendschap, saamhorigheid, gastvrijheid. Zo vond ik het een hele eer om uitgenodigd te worden voor het slachten van het varken. Dit was een echte familieaangelegenheid.

Van mijn extra toelage van 25 gulden kon ik, als ik enorm mijn best deed, slechts 3 gulden opmaken door dagelijks uit eten te gaan. Er was simpelweg niets waar je je geld aan kon uitgeven. Zo enorm was toen nog het verschil in welvaart, prijzen en toegang tot consumptie artikelen waar wij zo enorm gewend aan zijn.

Op de brouwerij werkte ik aan technologische verbeteringen. Al in de communistische tijd en ook toen ik er was werkten de vrouwen in Slowakije veel in fabrieken. Toch denk ik dat men daar enorm geschokt was door die vrouw die in spijkerbroek door de brouwerij liep. En die met haar eigen Peugeot 106 naar Slowakije gereden was. Een auto huren was daar niet mogelijk en met een huurauto vanuit Oostenrijk het land in gaan werd door geen enkel autoverhuurbedrijf geaccepteerd. Dat was gezien de situatie op de Slowaakse wegen niet te verzekeren. Er reden daar zowel paard en wagens als dikke Mercedessen. Drie dik op een tweebaansweg was daar heel gewoon.

Waardevol en leerzaam waren de werkweken in Hurbanovo. Maar in het weekend, als ook de lokale brouwerij collega’s naar hun familie waren, dan was het enorm stil in Hurbanovo. Er was dan echt helemaal niets te beleven. Dan ging ik op pad. Soms naar Boedapest (twee uur rijden), vaak naar Bratislava (uur en een kwartier rijden). Er was daar net een McDonalds geopend. Vandaag de dag loop ik daar met een grote boog omheen, maar toen stond ik gewoon een half uur in de rij voor een hamburger. Ik verbaasde mij over de verschillen die begonnen te ontstaan in de stad. De oude architectuur die in ere werd hersteld. Het grijze pleister maakte plaats voor witte en gekleurde gevels. Het mooie kasteel op de heuvel, de paar authentieke straten waarin de eerste Westerse ketens hun winkels openden. Delen van de stad werden plots verscheurd door grof beton. Een plompverloren lelijk viaducten of een doorgaande weg in een betonnen bak. Toen dacht ik: “wat stom gebouwd.” Nu denk ik: “Wat hoorde dat allemaal enorm bij Bratislava.” Ik liep daar dan een paar uurtjes rond en reed daarna het hele stuk weer terug.

Straks wordt de kerstversiering weer uit de kast gehaald. Elk jaar hangen daar kerstversieringen in die ik destijds in Bratislava gekocht heb. Was ik maar schrijver, dan kon ik eens opschrijven wat ik daar allemaal bij voel.

In 2000 ben ik nog eens terug geweest. Ik verbaasde me over de snelle toename van de ‘westerse’ tekens. De uithangborden met Pepsi– en Coca Cola.

Ik volg de mensen die ik destijds heb leren kennen nog steeds. Destijds waren begrippen als ambitie en zelfontplooiing totaal onbekend. De generatie die toen werkte was opgevoed door mensen die gekleurd waren in communistische tijden. Ik heb geen woorden om uit te leggen hoe dat is om in zo’n situatie te werken. Dat mensen verbeterpunten zien, maar niet melden of er iets mee doen. “Waarom zou je?” Ik zie nu dat die mensen carrière maken. Ik zie de ontwikkeling van het land (zonder het land ooit weer gezien te hebben) via de korte mails die ik af en toe nog krijg van oud-collega’s uit Slowakije.

“Wat zou ik van Bratislava vinden als ik er was? Moet ik wel terug? “

Reis om de wereld in 80 tweets (Tweet 48)

TWEET 48: Hallstatt – Bratislava

Bratislava werd aangeraden door @Mirjamjochemsen. Hieronder een verslag van haar uit een tijd dat Bratislava nog vlak achter het IJzeren Gordijn lag. Tsjechië en Slowakije waren nog één land en Bratislava nog geen hoofdstad.

“Rond 1985, dus enkele jaren voordat de muur viel, ben ik met een paar vrienden in een oude Ford Taunus in Tsjechoslowakije op vakantie geweest. Van de eerste camping herinner ik me vooral de enorme, stenige oppervlakte, de tientallen rokende houtvuurtjes waarop worstjes werden geroosterd en, jawel, met alle kampeergasten de Vogeltjesdans doen.

We moesten elke dag een bepaald minimaal geldbedrag opmaken, en voor kampeerders viel dat helemaal niet mee. Bijna elke dag gingen we daarom maar uit eten. Tsjechisch spraken we niet – Russisch trouwens ook niet – dus we hadden geen idee wat er op de menukaart stond. Omdat het geld toch op moest bestelden we telkens gewoon het duurste wat er op de menukaart stond en wachtten dan op de verrassing. Veel soeps was het meestal niet. Kool, zuurkool, paprika uit het zuur, plakkerige aardappelen, vet varkensvlees, dat wat het wel zo’n beetje. Het oude centrum van Praag stond voor een groot deel in de steigers (dat scheen al vele jaren zo te zijn), en de dorpen waar we kwamen zagen er armoedig en verwaarloosd uit.

We hadden gehoord dat het Slowaakse deel armer was dan het Tsjechische, dus groot was onze verbazing toen we in Bratislava kwamen. De stad zelf zag er goed uit: schoon, netjes, ruim.

Het viel nog steeds niet mee om er ons laatste geld kwijt te raken aan souvenirs die een beetje de moeite waard waren. Uiteindelijk vond ik iets: een enorme, prachtige poster, met felle kleuren en goudopdruk en een tekst met ‘Kulturĭ’ erin. Hij hing in de etalage van een boekhandel, dus het zal wel de aankondiging van een cultuurfestival zijn geweest of zoiets dergelijks. Het kostte heel wat moeite om binnen duidelijk te maken dat ik die poster graag wilde hebben, en betalen mocht ik er ook al niet voor. Hij heeft nog jaren in mijn flatje gehangen.

Bratislava was ook een stad die uitstekend model kon staan voor een sociaal-realistisch schilderij, met triomferende arbeiders en zo. Alles was kil, enorm, steen, beton, grijs. Dat viel ons vooral op toen we de volgende dag de grens overstaken naar Wenen. Een groter contrast kan je je niet denken. De luxe, de historie, de ontspannen sfeer, de kleur. Het was toen dat ik waardering kreeg voor de reclame in het straatbeeld. Wat je daar ook allemaal tégen kunt hebben, het brengt kleur en leven in het straatbeeld!”

WK Voetbal: de ultieme samenvattingen (3)

Alle wedstrijden op het WK Voetbal in Zuid-Afrika samengevat in exact 140 tekens.

Groepswedstrijden 3^e ronde

22 juni 2010. 16.00

Frankrijk – Zuid-Afrika. Franse hoop duurde 20 minuten. Kjumalo scoorde 1^e. Toen Afrikaanse hoop. Die werd ook verstoord; in 70^e minuut 1-2.

22 juni 2010. 16.00

Mexico – Uruguay. Geen salonremise. Suarez deed sportieve plicht jegens Bafana Bafana door te scoren. Toch beide landen ‘n ronde verder. 0-1.

22 juni 2010. 20.30

Griekenland – Argentinië. De Gauchos hoefden niet, de Hellenen konden niet. Hoop op geniale actie Messi, liefst met goal. Collega’s wel; 0-2.

22 juni 2010. 20.30

Nigeria – Zuid-Korea. Op en neer gaande strijd. Uche was even de hoop van geheel Afrika. Kortste eind was uiteindelijk voor de Aziaten. 2-2.

23 juni 2010. 16.00

Slovenië – Engeland. Gretig Engeland snel voor dankzij Defoe. Stormloop zonder resultaat. Na eindsignaal was ook Slovenië nog even door. 0-1.

23 juni 2010. 16.00

Verenigde Staten – Algerije. Na de Engelse 1-0 moest er gewonnen. VS de bovenliggende partij. In de allerlaatste minuut beloond. Donovan 1-0.

23 juni 2010, 20.30

Ghana – Duitsland. 45-45. Als ‘t erom gaat redden onze oosterburen het. Özil scoorde. Zou dit genoeg zijn voor Ghana? Wachten. 59-59 eh 0-0.

23 juni 2010, 20.30

Australië – Servië. Aanvallen Serven 1^e helft vruchteloos. Na rust Aussies Cahill en Holman. Nog 2. Toen Pantelic. Servië nog 1. Helaas. 2-1.

24 juni 2010, 16.00

Slowakije – Italië. In hetzelfde tempo als de vorige gelijkspellen trokken de Azzuri ten strijde. Dankzij Vittek 2-0. Aanvallen te laat. 3-2.

24 juni 2010, 16.00

Paraguay – Nieuw-Zeeland. Zuid-Amerikanen het sterkste. Onzorgvuldig voetbal en keeper Paston voorkomen goals. Kiwi’s ongeslagen eruit. 0-0.

24 juni 2010. 20.30

Kameroen – Nederland. Iets feller Oranje. Scorende van Persie. Na rust inzakken en penalty tegen. Robben en Huntelaar vonden samen doel. 1-2.

24 juni 2010. 20.30

Denemarken – Japan. Wedstrijd van de vrije trap. Honda en Endo scoorden fraai. Tomasson vanuit rebound penalty gaf hoop. Via Honda toch 1-3.

25 juni 2010. 16.00

Portugal – Brazilië. Enige spanning in 1e helft. Vergeten rood voor hands en overtreding Pepe en 7 keer geel. 2^e helft leidde tot saaie 0-0.

25 juni 2010. 16.00

Noord-Korea – Ivoorkust. Op hun jacht naar 9 goals scoorden de Ivorianen de eerste 2 vlot. Daarna stokte het. Vlak voor tijd nog Kalou; 0-3.

25 juni 2010. 20.30

Chili – Spanje. Chili ging vol in de aanval. Blunder keeper leidde tot fraai doelpunt Villa. Na 2-0 en rood was Spanje binnen. Toch nog 1-2.

25 juni 2010. 20.30

Zwitserland – Honduras. Machteloze Zwitsers probeerden aan te vallen. Maar hoe zet je goedsluitende kluizen open? Honduras gevaarlijker; 0-0.