The Foggy Dew
As down the glen one Easter morn to a city fair rode I
There Armed lines of marching men in squadrons passed me by
No fife did hum nor battle drum did sound it’s dread tatoo
But the Angelus bell o’er the Liffey swell rang out through the foggy dew
Right proudly high over Dublin Town they hung out the flag of war
‘Twas better to die ‘neath an Irish sky than at Sulva or Sud El Bar
And from the plains of Royal Meath strong men came hurrying through
While Britannia’s Huns, with their long range guns sailed in through the foggy dew
‘Twas Britannia bade our Wild Geese go that small nations might be free
But their lonely graves are by Sulva’s waves or the shore of the Great North Sea
Oh, had they died by Pearse’s side or fought with Cathal Brugha
Their names we will keep where the fenians sleep ‘neath the shroud of the foggy dew
But the bravest fell, and the requiem bell rang mournfully and clear
For those who died that Eastertide in the springing of the year
And the world did gaze, in deep amaze, at those fearless men, but few
Who bore the fight that freedom’s light might shine through the foggy dew
Ah, back through the glen I rode again and my heart with grief was sore
For I parted then with valiant men whom I never shall see more
But to and fro in my dreams I go and I’d kneel and pray for you,
For slavery fled, O glorious dead, When you fell in the foggy dew.
DE PAASOPSTAND
Ierland is het meest katholieke land van West-Europa. Dat zien we helaas ook terug in hun bloedige geschiedenis waarin katholieke feestdagen figureren. Bloody Sunday is misschien wel het beroemdst. Ierland heeft er maar liefst drie van. Het keerpunt in haar geschiedenis heeft dan ook de mooiste naam van allemaal, de Paasopstand.
De strijd voor onafhankelijkheid van het groene, katholieke eiland, dat al eeuwen duurde bereikte een voorlopig hoogtepunt tijdens Pasen 1916. De Ieren zien deze opstand graag als een heroïsche strijd tegen de bezetter. Volgen veel historici was er geen sprake van een revolutie maar van een bloedoffer. Een mooiere parallel is haast niet denkbaar op Pasen.
De Paasopstand was op voorhand tot mislukken gedoemd. Op tweede paasdag, 24 april 1916 bezetten de aanhangers van twee groepen Ierse rebellen terwijl de klok het angelus luidde, belangrijke plekken in het centrum van Dublin. Het ging hier om ongeveer 800 man van de Irish Volunteers onder leiding van Patrick Pearse en onder andere Cathal Brugha aangevuld met 250 man van het Irish Citizen Army van James Connoly en nog eens 200 vrouwelijke leden van Cumann na mBan. Vanuit hun hoofdkwartier, het Hoofdpostkantoor (GPO) riepen zij in de Proclamation de onafhankelijke Ierse Republiek uit.
Het antwoord van de Britten was duidelijk. Hoewel de loopgravenoorlog in Noord-Frankrijk en België in volle gang was, werden bijna 5000 militairen naar Dublin gestuurd. Gesteund door 1000 agenten werd de opstand met geweld neergeslagen. Mitrailleurs, geschut op gepantserde wagens en gewoon geweervuur, ook nog een geholpen door vuursteun vanaf Britse oorlogsbodems op de Ierse Zee, bestookten de opstandelingen in het Hoofdpostkantoor onophoudelijk. Een kleine week en honderden doden later was de opstand dan ook al ten einde. De hoofdrolspelers kwamen voor de krijgsraad en werden in mei van hetzelfde jaar al geexecuteerd. Een van de weinige leiders die het vuurpeloton bespaard was gebleven was Eamon de Valera. Hij had het geluk dat hij officieel een Amerikaans staatsburger was. Om de relatie met de VS niet te schaden, Groot-Brittannië hoopte op deelname van haar voormalige kolonie aan de Eerste Wereldoorlog, werd zijn doodstraf omgezet in een levenslange gevangenisstraf. Al in 1917 kwam hij vrij.
De Valera werd leider van Sinn Fein. Deze van oorsprong monarchistische partij was omgevormd in een republikeinse partij omdat na de mislukte Paasopstand veel opstandelingen lid werden van de partij. Van de oude Sinn Fein was weinig meer over. Deze ‘nieuwe’ Sinn Fein won ik 1918 met overmacht de verkiezingen en de Valera richtte een Iers parlement, Dail Eirann op. Toen deze in 1919 illegaal werd verklaard door de Britten begon de Ierse Burgeroorlog. Dit ontaardde in een meedogenloze oog-om-oog en tand-om-tand strijd. Elke actie van de Ieren werd gewroken door de Britten. Zij hadden daarvoor speciale troepen, The-Black-and-Tans naar Ierland gestuurd. Berucht geworden is Bloody Sunday op 21 november 1920.
De Ieren onder leiding van Michael Collins, die de plaatsvervangend bevelhebber was van de Ieren omdat de Valera in de VS was om geld voor de strijd in te zamelen, doodden die dag 14 Britten. Als wraakactie trokken de Black-and-Tans naar Croke Park. Tijdens de Gaelic Football wedstrijd die bezig was, vuurden zij op spelers en publiek. Een speler, Michael Hogan en dertien toeschouwers vonden de dood. Meedere Bloody Sundays zouden nog volgen in Ierland.
In 1921 werd er een bestand gesloten. In plaats van zelf naar Londen te gaan, stuurde De Valera zijn rechterhand Michael Collins om te onderhandelen over autonomie en onafhankelijkheid. Het resultaat was een verdeeld Ierland. Het zuidelijke deel werd eerst een Vrijstaat (en pas veel later de Republiek Ierland (1949)). Het noordelijke deel (Ulster) bleef onderdeel van het Verenigd Koninkrijk. Sinn Fein raakte hierdoor zo verdeeld dat er een afsplitsing plaatsvond. Michael Collins werd al een verrader in een hinderlaag vermoord. De afgesplitste partij, Fainna Fail onder leiding van de Valera is sindsdien de leidende partij in Ierland. In beide Ierlanden (Vrijstaat en Republiek) was De Valera korte en langere tijd president. Sinn Fein werd een onbetekenende partij en kwam pas weer in beeld tijdens de ‘Troubles’ in Noord-Ierland als vermeende politieke tak van de IRA. Uit de nalatenschap van Michael Collins zou in 1933 de tweede politieke partij van Ierland, Fine Gail worden opgericht.
Er is gelukkig ook een katholieke feestdag met een positieve annotatie in de Ierse geschiedenis. Op 10 april 1998 werd het Goede Vrijdag-akkoord gesloten. Een staakt het vuren van de strijdende partijen in Noord-Ierland dat een einde moest maken aan eeuwen strijd. De IRA en ook Sinn Fein zouden vanaf dat moment trachten via onderhandelen het Zuiden en het Noorden te herenigen.
Met dank aan @RobStolze voor de keuze van Foggy Dew.
Andere songs over de Paasopstand:
Rebel Heart – The Corrs (dank aan velen)
The Boys of the Old Brigade – Wolf Tones
Oro Se Do Bheatha Bhaile – Sinead O’Conner, (dank aan @rjkoopmans)
Rifles of the I.R.A. – Wolfe Tones. (dank aan @rjkoopmans)
Black 47 – The Big Fellah (dank aan @deereszet)
Michael Collins – Wolfe Tones (dank aan @deereszet)
Andere versies van Foggy Dew:
Verhaal140 
Laatste reacties